22 lutego bieżącego roku Naczelny Sąd Administracyjny wydał orzeczenie odnoszące się do problemu likwidacji szkoły uchwałą rady gminy (sygn. akt I OSK 2376/11). Zgodnie z przepisami ustawy o systemie oświaty, szkoła publiczna może być zlikwidowana z końcem roku szkolnego przez organ prowadzący szkołę po zapewnieniu przez ten organ uczniom możliwości kontynuowania nauki w innej szkole publicznej tego samego typu, a także odpowiednio o tym samym lub zbliżonym profilu kształcenia ogólnozawodowego albo kształcącej w tym samym lub zbliżonym zawodzie. Organ prowadzący szkołę jest też obowiązany w terminie co najmniej 6 miesięcy przed terminem planowanej likwidacji zawiadomić o zamiarze i przyczynach likwidacji szkoły m. in. rodziców uczniów tej placówki. Informowanie obywateli o planowanych przez władze działaniach to jeden z podstawowych „warunków wstępnych” komunikacji i współpracy między administracją publiczną i mieszkańcami. Wspomniany wyrok NSA odnosi się do sposobu realizacji wymogu poinformowania rodziców uczniów o zamiarze likwidacji szkoły.

Sprawa, w której zapadło orzeczenie, dotyczyła uchwały podjętej przez Radę Gminy Dorohusk o likwidacji publicznego gimnazjum w Brzeźnie przez zaniechanie naboru uczniów do pierwszej klasy. Zgodnie z uchwałą, likwidacja miała rozpocząć się 1 września 2011 roku, a jej zakończenie wyznaczono na 31 sierpnia 2013 roku. W maju 2011 roku do Delegatury Lubelskiego Urzędu Wojewódzkiego w Chełmie wpłynęły oświadczenia rodziców uczniów szkoły, która miała zostać zlikwidowana; informowali oni, że nie zostali w skuteczny sposób powiadomieni przez gminę o zamiarze likwidacji placówki. Wojewoda Lubelski wydał rozstrzygnięcie nadzorcze, w którym stwierdził nieważność uchwały z powodu niedopełnienia przez gminę procedury związanej z informowaniem rodziców uczniów o zamiarze likwidacji gimnazjum. Jak wskazał organ nadzoru, w niektórych przypadkach zawiadomienia były kierowane do obojga małżonków jednocześnie, zamiast do każdego z rodziców odrębnie. Z części adnotacji na zwrotnych potwierdzeniach odbioru zawiadomień nie wynikało również, że osoby, które odebrały przesyłki, podjęły się ich przekazania adresatom, co narusza wymogi dotyczące doręczeń przewidziane na gruncie kodeksu postępowania administracyjnego.

Rada Gminy Dorohusk wniosła skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Lublinie, w której domagała się uchylenia rozstrzygnięcia nadzorczego wojewody w całości. W skardze wskazano m. in., że „powiadomienie rodziców o planach dotyczących likwidacji szkoły nastąpiło «z ostrożności» i obejmowało wszystkie możliwe sposoby dotarcia do nich, za pomocą poczty, jak i przez pracowników gminy. Ponadto (…) doręczenie informacji jednemu z rodziców ucznia jest wystarczające, jeśli oboje sprawują władzę rodzicielską nad dzieckiem.” W skardze podkreślono również, że „z doręczeniem pisma dorosłemu domownikowi lub sąsiadowi, który podjął się przekazania pisma adresatowi wiąże się domniemanie prawidłowości doręczenia.” Nietrafny był też – w opinii strony skarżącej – zarzut uchybienia terminowi doręczeń określonemu w ustawie o systemie oświaty, ponieważ „nie doszło w tym przypadku do likwidacji szkoły, ale jej stopniowego wygaszania”, które miało zakończyć się dopiero 31 sierpnia 2013 roku. Ponieważ jednak WSA oddalił skargę rady, sprawa trafiła ostatecznie do Naczelnego Sądu Administracyjnego.

Rozpoznając skargę kasacyjną, NSA również nie podzielił stanowiska Rady Gminy Dorohusk. Sąd uznał, że rada nie dokonała prawidłowego zawiadomienia zainteresowanych rodziców, ponieważ część z nich w ogóle nie otrzymała informacji o zamiarze likwidacji szkoły, a w części przypadków zastosowano doręczenie zastępcze. Sąd przyjął więc, że rada miała obowiązek poinformować każdego z rodziców uczniów indywidualnie. NSA wskazał też, że przepisy prawa nie przewidują trybu likwidacji szkoły polegającego na „stopniowym wygaszaniu”, dlatego wiążący w tej sprawie był nie termin ostatecznej likwidacji gimnazjum (a więc 31 sierpnia 2013 roku), ale termin, w którym rozpoczynano likwidację – czyli 1 września 2011 roku. Zawiadomienie rodziców powinno więc dokonać się co najmniej 6 miesięcy przed tym właśnie terminem. Z tych względów skarga kasacyjna nie została uwzględniona, a rozstrzygnięcie nadzorcze wojewody utrzymano w mocy.

Autor: Anna Krajewska

Źródło: http://orzeczenia.nsa.gov.pl