Jednym z zagadnień stale powracających w kontekście tematyki partycypacji publicznej jest problem zaskarżania uchwał jednostek samorządu terytorialnego przez obywateli. Skarga na uchwałę samorządowego organu stanowiącego to jeden ze sposobów, w jaki mieszkańcy mogą wpływać na treść obowiązującego na obszarze jednostki prawa; rozstrzygnięcia podejmowane w tych sprawach przez sądy pozwalają wyeliminować niezgodne z prawem rozwiązania przyjęte przez lokalne władze. Zgodnie z art. 101 ustawy o samorządzie gminnym każdy, czyj interes prawny lub uprawnienie zostały naruszone uchwałą lub zarządzeniem podjętymi przez organ gminy w sprawie z zakresu administracji publicznej, może – po bezskutecznym wezwaniu do usunięcia naruszenia – zaskarżyć uchwałę do sądu administracyjnego. 8 maja bieżącego roku Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku wydał wyrok, w którym odniósł się do problemu dopuszczalności skargi mieszkańców na uchwałę budżetową jednostki samorządowej (sygn. akt I SA/Gd 114/12).
Rozpoznawana przez WSA skarga dotyczyła uchwały budżetowej podjętej przez Radę Miejską Lęborka. Została ona wniesiona przez dyrektorów kilku niepublicznych przedszkoli po uprzednim wezwaniu Rady Miejskiej do usunięcia naruszenia prawa. Wnioskodawczynie argumentowały, że budżet miasta na rok 2011 zawiera błędne wyliczenia dotyczące dotacji dla niepublicznych placówek oświatowych, ponieważ wyłącza z kosztów bieżących (stanowiących podstawę obliczania dotacji) m.in. wydatki na żywność, tym samym obniżając kwotę dofinansowania niepublicznych placówek przedszkolnych na terenie miasta. Wskazały ponadto, że w uchwale wadliwie zastosowano klasyfikację budżetową określoną rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 2 marca 2010 r. w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych. Skarżące wniosły o stwierdzenie nieważności uchwały w zaskarżonej części.
W odpowiedzi na skargę Rada Miejska wniosła o jej oddalenie podnosząc, że skarżące nie dowiodły, że posiadają legitymację czynną do wniesienia skargi, nie wykazały bowiem naruszenia uchwałą ich interesu prawnego lub uprawnienia. Organ wyjaśnił, że „wyliczenia, jakie znalazły się w uchwale budżetowej, a dotyczące dotacji dla niepublicznych placówek oświatowych nie stanowią bezpośrednio o tym, w jakiej wysokości dotację otrzyma w danym roku budżetowym określona placówka.” Jeżeli okazałoby się, że zaplanowana w budżecie kwota dotacji nie jest wystarczająca, możliwe byłoby dokonanie odpowiednich zmian w uchwale budżetowej – co zresztą zdarza się niejednokrotnie. Rada podkreśliła również, że Regionalna Izba Obrachunkowa, która zbadała uchwałę, nie wniosła do niej żadnych zasadniczych uwag.
WSA przychylił się do stanowiska rady i uznał skargę za bezzasadną. W uzasadnieniu czytamy, że „organ prawidłowo przyjął, że budżet gminy jest swego rodzaju planem jej dochodów i wydatków i z tego planu nie wynikają żadne konkretne uprawnienia lub obowiązki dla osób trzecich, w tym dla mieszkańców, zatem skarżące nie miały indywidualnego interesu prawnego w zaskarżeniu do sądu administracyjnego uchwały budżetowej.” Skarga została w konsekwencji oddalona.
Źródła: www.samorzad.lex.pl, http://orzeczenia.nsa.gov.pl
Tekst przygotowano w ramach projektu "Decydujmy razem. Wzmocnienie mechanizmów partycypacyjnych w kreowaniu i wdrażaniu polityk publicznych oraz podejmowaniu decyzji publicznych" współfinansowanego ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego.
