Częste w ostatnich miesiącach referenda lokalne (głównie odwoławcze) są dobrą okazją aby przyjrzeć się, jakie uprawnienia mają osoby niepełnosprawne uprawnione do wzięcia udziału w referendum.

Osoba niepełnosprawna ma prawo uzyskać informacje m.in. o swoim obwodzie głosowania, lokalach komisji dostosowanych do potrzeb osób niepełnosprawnych, warunkach dopisania do spisu osób uprawnionych do wzięcia udziału w referendum  w obwodzie, gdzie takie lokale się znajdują, terminie referendum i godzinach głosowania, warunkach i formach głosowania oraz o przedmiocie i pytaniu w referendum.

Powyższe informacje wyborca niepełnosprawny powinien móc uzyskać telefonicznie, jak i w postaci materiałów informacyjnych w formie elektronicznej lub drukowanych i przesyłanych pocztą. Ponadto informacje te powinny być umieszczone w BIP gminy, jak również w sposób „zwyczajowo przyjęty w danej gminie“.

Osoba niepełnosprawna posiadająca orzeczenie o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności ma prawo głosować korespondencyjnie. Zamiar głosowania powinien być zgłoszony wójtowi (lub odpowiednio burmistrzowi, prezydentowi miasta) najpóźniej na 21 dni przed referendum. W zgłoszeniu takim wyborca może również zażądać przesłania nakładki na kartę do głosowania przygotowaną w alfabecie Braille’a.

Nie później niż na 7 dni przed wyborami wyborca ten powinien otrzymać tzw. pakiet referendalny, zawierający kopertę zwrotną, kartę do głosowania, kopertę na kartę do głosowania, oświadczenie o osobistym i tajnym oddaniu głosu, instrukcję głosowania korespondencyjnego oraz ewentualnie wyżej wspomnianą nakładkę w alfabecie Braille'a.

Innym uprawnieniem dla osób niepełnosprawnych jest możliwość głosowania przez pełnomocnika. Pełnomocnictwo udziela się przed wójtem (burmistrzem, prezydentem miasta) lub innym upoważnionym pracownikiem gminy. Akt pełnomocnictwa może tez być, na wniosek osoby niepełnosprawnej, sporządzony w miejscu jej zamieszkaniu lub innym miejscu na terenie gminy.

Osoba niepełnosprawna może też głosować w wybranym przez siebie lokalu obwodowej komisji do spraw referendum, dostosowanym do potrzeb osób niepełnosprawnych. Wniosek o dopisanie do spisu osób uprawnionych do głosowania w tym lokalu osoba niepełnosprawna powinna złożyć w urzędzie gminy najpóźniej na 14 dni przed referendum.  Ponadto osoba niepełnosprawna może (najpóźniej na 14 dni przed referendum) zgłosić potrzebę głosowania przy pomocy nakładki w alfabecie Braille’a. W takiej sytuacji osoba ta w lokalu komisji otrzyma oprócz karty do głosowania również nakładkę.

Osoba niepełnosprawna może też korzystać z pomocy innej osoby w trakcie głosowania w  lokalu obwodowej komisji  do spraw referendum, a członkowie komisji zobowiązani są  na prośbę osoby niepełnosprawnej  do ustnego przekazania treści  obwieszczeń referendalnych.

 


Źródło: Serwis Samorządowy LEX, Kodeks wyborczy, ustawa o referendum lokalnym
 
Autor: Adam Sawicki






Tekst przygotowano w ramach projektu "Decydujmy razem. Wzmocnienie mechanizmów partycypacyjnych w kreowaniu i wdrażaniu polityk publicznych oraz podejmowaniu decyzji publicznych" współfinansowanego ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego.