To już pewne. Po trzech miesiącach od opublikowania, czyli pewnie w pierwszych dniach lipca, wejdzie w życie nowa ustawa o zasadach prowadzenia zbiórek publicznych. Wieńczy to długi, sześcioletni proces prac nad dokumentem, w które zaangażowanych było szereg zainteresowanych tym zagadnieniem organizacji pozarządowych. Te ostatnie mogą być przy okazji dobrym przykładem współpracy między sektorem obywatelskim i rządem w ramach wspólnego wypracowania rozwiązań spełniających oczekiwania wszystkich zainteresowanych.

Co w organizowaniu zbiórek zmieni się w wakacje

O dokumencie pisaliśmy już na łamach Biuletynu Kompas parę tygodni temu (zob. tekst Zbiórki publiczne 2.0). Tutaj warto tylko przypomnieć jeszcze raz o kilku najważniejszych zmianach. Wraz z wejściem nowej ustawy w życie nie będzie już potrzebne uzyskanie urzędowej zgody na zbiórki odbywające się w przestrzeni publicznej w postaci przekazywania gotówki i darów. Wystarczy dokonanie rejestracji takiej zbiórki na ogólnopolskim portalu. Zgłoszenia można będzie dokonać drogą pocztową lub elektronicznie. W tym ostatnim przypadku (określonym w ustawie w art. 9 ust. 2) potrzebne będzie wykorzystanie podpisu cyfrowego. Ten może mieć postać podpisu weryfikowanego przy pomocy ważnego kwalifikowanego certyfikatu (otrzymanie go wiąże się z wnoszeniem opłat).

Jednak posiadanie takiego podpisu nie jest warunkiem koniecznym do elektronicznego zgłoszenia zbiórki. Nie doprecyzowaliśmy informacji o tym w poprzednim komentarzu na temat ustawy, ale zgłoszenie zbiórki będzie też możliwe za pośrednictwem profilu zaufanego ePUAP. Aby uzyskać ten ostatni, należy utworzyć konto na platformie epuap.gov.pl, założyć tam profil zaufany i udać się do urzędu (np. skarbowego), by poprzez dokonanie identyfikacji podanych na platformie epuap.gov.pl danych profil potwierdzić. Jak informuje Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji (MAiC) wchodząca w życie 11 maja br. nowelizacja ustawy o informatyzacji umożliwi poszerzenie sieci miejsc, gdzie można potwierdzić profil zaufany. Dodane zostaną m.in. placówki Poczty Polskiej i banki, co na pewno ułatwi stosowanie tego narzędzia obywatelom (obecnie profil zaufany posiada ponad 200 tys. spośród nich).

Kolejnym istotnym udogodnieniem wprowadzanym przez nową ustawę, które uczyni życie organizacji pozarządowych pragnących organizować zbiórki trochę lżejszym, jest zniesienie dodatkowej opłaty skarbowej związanej z wniesieniem odpowiedniego urzędowego wniosku oraz obowiązku publikacji sprawozdań ze zbiórek w prasie. Zamiast tego sprawozdania będą od wejścia w życie ustawy publikowane na tym samym ogólnopolskim portalu, gdzie zostaną wcześniej zarejestrowane.

Warto tu też podkreślić, ze ustawa nie obejmuje zbiórek elektronicznych, np. takich odbywających się za pośrednictwem przelewów. Oznacza to, że będzie je można prowadzić bez dodatkowych formalności, a spełnienie wymogu przejrzystości całego procederu ma zostać zapewnione dzięki możliwości obserwowania przepływu pieniędzy między rachunkami bankowymi. To także dobra informacja dla przyszłości crowdfundingu (tzw. Inwestowania społecznościowego) w Polsce. Znikną teraz potencjalne ograniczenia w jego stosowaniu, które do tej pory wynikały z niejasności dotyczącej jego ewentualnego podlegania pod rygor ustawy o zbiórkach publicznych.

Co jeszcze zostanie zrobione dla zwiększenia dobroczynność Polaków

Ułatwienie rejestrowania zbiórek publicznych oraz zwiększenie przejrzystości całego procesu (pozwalające na łatwiejszą obywatelską nad nim kontrolę) to na pewno dobry krok w stronę upowszechnienia wśród Polaków postaw związanych z dzieleniem się posiadanymi dobrami z innymi. Może to stanowić też do pewnego stopnia uzupełnienie w budżetach wielu organizacji, których profil działalności pozwala na organizację zbiórek lub odwołanie się do crowdfundingu. Uzyskanie takich rezultatów będzie jednak wymagało jeszcze wiele pracy, przede wszystkim związanej z upowszechnieniem wiedzy o wprowadzonych rozwiązaniach.

Pewne działania podjęło już w tym kierunku samo MAiC. Przede wszystkim przygotowywany jest właśnie wspomniany portal internetowy ZBIÓRKI.GOV.PL. Ministerstwo już przygotowało też szereg materiałów informacyjnych na temat zmian wprowadzanych ustawą (można je zobaczyć na stronie MAiC). Posłużą one do planowanej kampanii informacyjnej, do której prowadzenia mają być włączone organizacje pozarządowe. W przypadku tych ostatnich będzie też potrzebne jednoczesne zadbanie o poprawę własnego wizerunku w społeczeństwie. Idealnie byłoby, gdyby informowaniu o nowych łatwiejszych procedurach organizowania zbiórek i kontroli nad nimi towarzyszyło też przekonywanie o wartości dzielenia się w ten sposób z innymi. W ten sposób ustawa o zbiórkach może stanowić ważny krok w stronę kształtowania społeczeństwa obywatelskiego w Polsce, na co uwagę zwrócił zresztą Prezydent podczas podpisywania ustawy.

Z informacji podanych przez MAiC wynika, że na tym działania wspierające zbiórki się nie kończą. Toczą są także rozmowy z Ministerstwem Finansów, które ma być gotowe na wprowadzenie zmian podatkowych w odniesieniu do zbiórek. Jeśli doprowadzą one do wprowadzenia pewnych ulg podatkowych, to taka dodatkowa pragmatyczna motywacja do dzielenia się z innymi na pewno nie przeszkodzi, a może zachęcić do takiej aktywności większą liczbę Polaków.
 

Autor: Filip Pazderski

Źródła: www.prezydent.pl, http://mac.gov.pl, materiały własne




Tekst przygotowano w ramach projektu "Decydujmy razem. Wzmocnienie mechanizmów partycypacyjnych w kreowaniu i wdrażaniu polityk publicznych oraz podejmowaniu decyzji publicznych" współfinansowanego ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego.