Ostatnia wizyta Donalda Tuska w Berlinie przebiegła nie tylko pod hasłem unijnego budżetu, choć to on, i słusznie, zdominował rozmowy premiera z Angelą Merkel. Do Niemiec udał się przecież w towarzystwie dziewięciu ministrów, a spotkanie odbyło się w ramach regularnych, już dwunastych, polsko-niemieckich konsultacji międzyrządowych odbywających się od 1997 roku. Nie wolno o tym zapominać, bo właśnie informacji o konkretnych korzyściach ze stosunków polsko-niemieckich oczekują Polacy, jak wynika z Barometru Polska-Niemcy 2012.
     Czytając doniesienia prasowe na temat ostatniej wizyty Donalda Tuska w Berlinie można było odnieść wrażenie, że była to czysto lobbingowa podróż, w której polski premier miał walczyć o wysokość przyszłego unijnego budżetu. Faktycznie, w aktualnej sytuacji rozmowy szefów rządów powinny skupić się na tym temacie. Źle by się stało, gdyby nie wykorzystać tego zbiegu okoliczności, że doroczne polsko-niemieckie konsultacje międzyrządowe przypadły na tydzień przed Radą Europejską, na której negocjowane mają być przyszłe ramy finansowe UE. Słusznie na tę tematykę położono nacisk. Dobrze brzmią zapewnienia Angeli Merkel i Donalda Tuska, że oba kraje, choć mają tak różne pozycje, dążyć będą do kompromisu. Równie bardzo cieszą bilateralne ustalenia. Podpisano trzy, od dawna wyczekiwane w relacjach polsko-niemieckich, umowy. Wszystkie służą bardzo konkretnie społeczeństwom obu państw. Podsumowano też realizację Polsko-Niemieckiego Programu Współpracy, przyjętego podczas podobnego spotkania rok temu.

Kolej na kolej
     Po trzech nieudanych próbach podpisu wreszcie finalizacji doczekała się tzw. umowa kolejowa, negocjowana już 20 lat. W grudniu podpisane ma zostać porozumienie o rozwoju odcinka na linii Berlin-Szczecin. Czas najwyższy, bo przecież bez szybkiego i wygodnego transportu trudno jest dalej rozwijać kontakty międzyludzkie i współpracę przedsiębiorstw.

Wspieranie instytucji pozarządowych
     Polscy i niemieccy ministrowie podpisali także Oświadczenie w sprawie wsparcia Fundacji „Krzyżowa dla Porozumienia Europejskiego” (co otwiera drogę dla finansowego wsparcia przez rząd polski prac budowlano-remontowych) oraz Umowę dotyczącą zasady współpracy w ramach Polsko-Niemieckiej Fundacji na rzecz Nauki. Polska strona zobowiązała się dołożyć więcej do budżetu fundacji (zwiększyć wpłatę z 5 do 10 milionów euro, wkład niemiecki to 50 mln euro). To kluczowe decyzje, na które od lat czekano. Krzyżowa jest symbolem zbliżenia się Polaków i Niemców. Nie tylko tego z dnia, kiedy podczas mszy pojednania Kohl i Mazowiecki padli sobie w ramiona. Krzyżowa to setki spotkań młodych ludzi rocznie. Podobnie stosunkowo niedawno powstała Fundacja na Rzecz Nauki dokonuje swoistej pracy u podstaw. Przyznając granty na wspólne polsko-niemieckie projekty badawcze nie tylko umożliwia rozwój nauki, ale i zbliża analityków z obu krajów, mobilizuje ich do współpracy. Kapitał takich działań znaczeni przekracza sumę zainwestowanych milionów euro. Podobnie procentują wymiany młodzieży, które, jak zapewniają oba rządy, należy wspierać i jeszcze bardziej poszerzać o młodych ludzi z Francji, Rosji czy Ukrainy. Należy więc liczyć, że w następnej kolejności to Polsko-Niemiecka Współpraca Młodzieży doczeka się dodatkowego wsparcia finansowego.

Chwalmy się osiągnięciami
  

Podsumowanie realizacji Programu Współpracy opublikowane przez ministra Władysława Bartoszewskiego i minister Cornelię Pieper wymienia, poza podkreślaniem ścisłej współpracy politycznej, m.in.kilka udanych projektów: dobrą współpracę służb podczas euro 2012 w Polsce, postęp prac nad wspólnym polsko-niemieckim podręcznikiem do nauki historii, powstanie Centrum Studiów Polonoznawczych na uniwersytetach w Halle-Wittenberdze i Jenie i inne. Cieszy zawarte w nim zdanie, mówiące: Relacje polsko-niemieckie nie ograniczają się wyłącznie do sfery politycznej. Ich fundamentem są kontakty międzyludzkie, których intensywność i różnorodność stanowią bogactwo i dynamikę naszego sąsiedztwa. Badania Barometr Polska-Niemcy 2012 pokazują, że Polacy uznając stan stosunków polsko-niemieckich za dobry (72% badanych) większe korzyści z nich płynące przypisują Niemcom (40%). Konkretne wymienianie udanych inicjatyw ma tu kluczowe znaczenie, aby pokazać obu społeczeństwom, że łączy nas wiele i wiele się dzieje. Dokonania na różnych płaszczyznach stosunków polsko-niemieckich oraz efekty rozmów obu rządów (a nie jedynie ich szefów) wybiegają daleko poza dyskusję o unijnym budżecie.

Więcej na temat realizacji Programu Współpracy oraz rekomendacje z tym związane w publikacji: „Slogany czy konkrety?”

Wyniki badania Barometr Polska-Niemcy 2012

Rekomendacje ISP dla polskiego rządu z 2011 roku dotyczące tematów podniesionych podczas konsultacji w Berlinie „Czas wyjść poza sferę uśmiechów”


Wpis powstał w raamch projektu realizowanego przez Instytut Spraw Publicznych wspólnie z Fundacją Konrada Adenauera "Slogany czy konkrety?".